Alkol ve uyuşturucu maddeler, beyin ve merkezî sinir sistemini etkileyerek insanın karar verme yeteneğini olumsuz yönde etkiler. İnsanın iradesini zayıflatır. Aklını kullanarak doğru karar vermesine ve sorumluluklarını yerine getirmesine engel olur. İçki ve uyuşturucu, bireyin aile huzurunu, sosyal ve mesleki hayatını olumsuz yönde etkiler. Ayrıca hırsızlık, cinayet, trafik kazaları, kırgınlık, dargınlık ve aile içi geçimsizliklere neden olabilir. Bu nedenle Yüce Allah Kur’an’da, “…Kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayın...”1 buyurmaktadır.
İnsan elindeki imkânları kendisini tehlikeye götürecek şekilde ve sorumsuzca kullanmamalıdır. Peygamberimiz, “Hastalık gelmeden önce sağlığın, ihtiyarlık gelmeden önce gençliğin ve ölüm gelmeden önce hayatın değerini bilin…”2 buyurarak bedenimizin bize emanet olarak verildiğini belirtmiş, sağlığımızın değerini bilerek onu korumamızı istemiştir.
Sosyal bir varlık olan insanın çevresi ile uyum içinde olması, akıl ve zihin sağlığı ile mümkündür. Alkol ve uyuşturucu madde kullanımı çevrenin etkisi, merak ya da özenti ile başlar. Bu gibi zararlı maddeleri bir kere veya az da olsa tatmak, ilerde önü alınmaz alışkanlıklara neden olabilir. Peygamberimiz, “Her sarhoş edici haramdır. Çoğu içildiği zaman sarhoş eden şeyin azının içilmesi de haramdır.”1 buyurmuştur.
Alkol ve uyuşturucu bazen yalnızlıktan kurtulmanın veya sorunlardan kaçmanın bir aracıymış gibi algılanır. Ancak, bu maddeleri kullanmak insanın gerçekte hiçbir sorununu çözmez. Mevcut sorunların çözümünü zorlaştırır. Hatta daha büyük sorunların ortaya çıkmasına yol açar.
Zararlı alışkanlıklardan biri de sigara içmektir. Dünya Sağlık Örgütü istatistiklerine göre dünyada ölüme yol açan nedenler arasında sigara içmek ilk sırayı almaktadır. Sigarada vücudumuza zarar veren birçok kimyasal madde bulunmaktadır. Bunların içinde en tehlikeli olanları karbonmonoksittir. Bu, arabaların egzoz gazının aynısıdır. Sigarada bulunan maddelerden nikotin, birçok uyuşturucu gibi bağımlılık yapar. Katran, akciğer kanseri ve kronik bronşite yol açar. Uyuşturucu kullanmak insanı çabucak yıkıma sürüklerken sigara sağlığa sinsice ve ağır ağır zarar vermektedir.
İnsanların en sinsi düşmanının sigara olduğu bilinmektedir. Sigara kronik bronşitten akciğer kanserine, damar sertliğinden kalp hastalığına, ağız ve boğaz kanseri gibi daha birçok hastalığa neden olmaktadır. Erken yaşlanmaya da yol açan sigara alışkanlığı kişinin kendisine zarar vermekle kalmaz. Ailesinden başlayarak çevresindeki herkese zarar verir. Böylece başkalarının da sağlıklı yaşama hakkını olumsuz yönde etkiler.
Beyin tümörlerinin %99’u, beyin kanamalarının %85’i, akciğer kanserlerinin %90’ı, gırtlak kanserlerinin %99’u sigara kaynaklıdır. Sigara içenlerde kırmızı küreciklerin oksijen taşıma kapasitesi 1/6 ilâ 1/3 oranında azalır. Sigara içenlerin vücuduna %15 ilâ %33 daha az oksijen girmektedir. Bu en önce beyin ve kalbin harabiyeti demektir. Tütün dumanında 4000 adet zararlı madde vardır. Sigara içen kadınlar içmeyen kadınlardan 15 yaş fazla ihtiyarlamaktadır. Sigara içen annelerin çocukları, oksijen azlığı sebebiyle geri zekalı olur. Tiryaki hanımların çocuklarında sakatlık ihtimali %65 gibi ciddi bir çizgidedir. Sigara içen kadınlarda kısırlık 10 kat fazladır. Erken doğum ve düşüklerin %80’inin sebebi sigaradır. Dünya ülkelerinde çıkan yangınların %70’inden sigara sorumludur. Sigaranın sebep olduğu ölümler, diğer uyuşturucularınkinden 13 kat fazladır. Sigara içenlerde ani ölüm, içmeyenlere oranla 10 kat fazladır. 45-50’nin altındaki erkeklerde koroner (kalp)den ölenlerin %80’i sigara kaynaklıdır. Tütündeki radyoaktif, kurşun ve polonium, radyoaktif parçalar olarak hücreleri mahvetmektedir. Bacak damar tıkanıklıklarının %90’ı sigaradandır. Günde 1 paket sigara içenlerin vücudunda 20 yılda 7 kg. is ve katran birikimi olmaktadır.
Alkol ve uyuşturucu bağımlılığının başta bağımlının kendisi olmak üzere ailesi, çocukları, iş hayatı ve ülke ekonomisi üzerinde pek çok zararları vardır. Kendimize, ailemize ve topluma hiçbir yararı olmayan, insanların yeteneklerinin ortaya çıkmasını engelleyen, üretkenliği ve verimi düşüren bu gibi zararlı maddelerden uzak durmalıyız.